Cantigas de Santa Maria/CCCLXIX

Wikisource, a biblioteca livre


Como Santa Maria guardou de mal a bõa moller de Santaren dum alcayde malfeitor, que a
quisera meter en perdeda de quant' avia por ha sortella que lle deitara en pen[n]or.

Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse
un pexe en que achou ouro que por ssi e el peytãsse,
outrossi fez que sa Madre per tal maneira livrasse
a ha moller mesquynna, e de gran coita tirasse.

E de tal razon com' esta vos direy un gran miragre, sol que me ben ascoitedes,
que fezo Santa Maria, por que muy mais d'outra cousa sempr' en ela confiedes;
ca nunca o atal fezo que s' en muy ben non achasse
e que llo a Santa Virgen pois ben non gualardõasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

En Santaren contiu esto a a moller tendeyra, que sa çevada vendia,
e dizia ameude: «Aquel é de mal guardado que guarda Santa Maria.»
E collera-o por uso en que quer que razõasse
e en toda merchandia que vendess' e que comprasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Un alcayd' era na vila, de mal talan e sannudo, soberv' e cobiiçoso,
que per el nyun dereyto nunca ben era juygado; demais era orgulloso
e cobiiçava muito por achar en que travasse
a quem quer, ou pobr' ou rico, per que algo del levasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Ond' avo que un dia seus omees do alcayde, estand' ant' el, razõavam
daquela moller, dizendo que a tiinna[n] por louca, e muit' ende posfaçavan.
Diss' o alcayde: «Quen llora fezesse per que errasse
e que daquela paravla por mentiral en ficasse!
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Mais ei agora osmado ha cousa, per que logo en est' erro a metades:
fillad' esta mia sortella: e dade-lla por çevada, que me log' aqui tragades.»
E enviou, dous, dizendo a cada u que punnasse
en lle furtar a sortella, per que pois se ll[e] achasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

E eles assi fezeron; ca foron ali correndo e compraron-ll' a çevada
e ar deron-ll' a sortella, que em pen[n]os a tevesse ata que fosse pagada.
Mais non quiso u deles que o anel lle durasse,
ante buscou soteleza per que llo logo furtas[s]e;
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Ca enquanto u deles reçebia a çevada que ll' a bõa moller dava,
o outro de sobr' un leyto, hu posera a sortella, atan toste lla furtava.
E tornaron-ss' a seu dono dizendo que ss' alegrasse,
e a sortella lle deron, mais que os non mesturas[s]e.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Outro dia o alcayde mandou aos dous ma[n]çebos que enviara primeiros,
que fossen logo correndo a aquela moller bõa e lle dessen seus dirmeyros,
que logo a ssa sortella mantenente lle tornasse,
e se non, que quant' avia a moller que llo fillasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Eles foron muit' aginna e pagaron seus dynneyros, ben e muy cornpridamente
a aquela moller bõa, e pediron-ll' a sortella d'ouro fin, ca non d'arente,
ond' a pedra foi vermella: [e] que[n] quer que a catasse
por rubi sen nulla dulta cuydo que [a] juygasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

A dona, quand' oyu esto, foi por fillar a sortella dali onde a posera,
mas non achou nemigalla, pero a andou buscando; e foi en gran coita fera
e rogou a un daqueles que o alcayde rogasse
que se soffresse un pouco aten que [a] achasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

O alcayde mui sannudo disse que o non faria, mais que lle déss' a sortella,
de que o vinqu' era d'ouro, mui ben feit[o] e ffremoso, e a pedr' era vermella;
e se lle logo non désse, que quant' avia ll'entrasse,
aten que a valia da sortella lle dobrasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

A moller, quando viu esto, con mui gran coita chorando diss': «Ay, Virgen gloriosa,
aquel é de mal guardado, mia Sennor, a quen tu guardas; e porend', ay, piadosa,
non quisesses, Sennor bõa, que a tal coita chegasse,
que con pobreza mui grande pelas portas mendigas[s]e.»
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

[E] ela dizend' aquesto, o alcayde mui sobervio cavalgou en seu cavalo
e deçeu-sse pera Tejo, por dar-lle a bever no rio e o topete lava-lo.
E en lavando-o de rrejo, quis Deus que ll' escorregas[s]e
aquel seu anel do dedo e ena agua voasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

O alcayde, pois viu esto, tornou-sse trist' e coitado pera sa casa aginna
dessi todo seu despeyto daquel anel que perdera tornou sobre la mesquin[n]a
e mandou a u seu ome que tam muito a coitasse,
ata que de quant' avia de todo a derrancasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

A bõa moller coitada foi tanto daqueste feito, que sol non soube consello
de si nen ar que fezesse, e diss': «Ay, Santa Maria, tu que es lum' [e] espello
u se catan os coitados, ca non foi quen se catasse
en ti, cona mui gran coita, que se ben no[n] conortas[s]e.»
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Ela avendo gran coyta e fazendo mui gran doo, vo a ela sa filla
dizendo: «Madre, comede e avede algun conorto; ca seria maravilla,
se con tal coita mor[r]erdes, que vos [sa] alma entrasse
en parayso, ca nunca y entrou quen sse matasse.»
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Des que l[l] ' aquest' ouve dito, foi-sse corrend[o] a Tejo, u o pescado vendian,
e preguntou os dos barcos que lle dissessen verdade se algun pexe tragiam.
Diss' un deles: «Eu o trago, que con mia moller casse,
mais pero vender-mio-ya a quem mio mui ben conprasse.»
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Di[s]se-ll' ela: «E son muitos?» Respos el: «Par Deus de çeo, non hé mais d[u]
senlleiro,
que fillei ora no rio, u andavamos pescando eu e un meu companneiro.»
Rogou-ll' ela enton muito que por Deus que llo mostras[s]e
e que quanto x' el quisesse dinneyros por el fillasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Des que ll'ouv' assi conprado aquele pexe, a meninna foi-ss' a ssa madre correndo
e disse-l[l]': «Ay, madre bõa, mais val de çar daqueste ca jazer assi gemendo.
Enton lle mandou a madre que o peyxe ll'adubasse
e o lavasse de dentro e de fora escamasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Enton filló' a menynna; e pois lavou aquel peyxe, quando foy que o abrisse,
en abrindo catou dentro e viu jazer a sortella, e log' a sa madre disse
como aquel anel achara. E ela que llo mostrasse
mandou; e poi-lo viu, logo ar mandou que se calasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Outro dia o alcayde vo irad' e sannudo a ssa casa por prende-la,
se ll' a sortella non désse, pois lle dava seus din[n]e[i]ros, que morreria por
ela.
Enton chorand' a mesquinna rogou que a ascoitasse,
dizendo que lla daria, sol que ll'o seu entregas[s]e.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

El disse que lle prazia. Enton ela ante todos tirou o anel do dedo
e deu-llo. E ele, logo que o ouve connosçudo, fillou-sel[l]' en mui gran medo;
e ant' o poboo todo lle rogou que lle contas[s]e
en qual guisa o ouvera, que nulla ren non leixasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

E ela contou-llo todo en qual guisa o ou[v]era; e pois llo ouve contado,
ar disse-ll' el a verdade en como a enganara, e deu-s' ende por culpado
e ante toda a gente rrogou que lle perdõasse,
e do seu, que lle tollera, deu quena apoderasse.
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...

Entonçe toda a gente que y era assada deron mui grandes loores
por tam fremoso miragre aa Virgen gloriosa, que hé Sennor das sennores;
e dando vozes diziam: «Quem foi quem te semellasse
de guardar os seus de dano nen tan ben os amparasse?»
Como Jesu-Cristo fezo a San Pedro que pescasse...