Página:Arte de Grammatica da Lingoa mais Vsada na Costa do Brasil (Anchieta 1595).djvu/107

Wikisource, a biblioteca livre
LINGOA DO BRASIL
51

pelle, Aipìrôc, tirolhe a pelle.

Se encontrão com conſoante, perde toda a vltima ſyllaba, vt. Aimondôc, Aipímondôc, cortolhe a pelle.

Dos Neutros.


SE ſe quizer vſar deſte modo de compor nos neutros que tem articulos, ha ſe de perder o articulo vt, Acanhêm, perdeſe, mbaê, couſa.

Xembaê canhêm, ndembaê canhêm , ymbaêcanhêm, perdemſe eius couſas.

Ocirîc, çuguîcirîc, &c. & aſsi ficão com a conjugação dos verbos que não tem articulo com todas ſuas mudanças. Nos verbos que não tem articulo de ſeu ainda he mais vſado.

Neſtes actiuos feitos abſolutos com, mbaê, ou porô, & noutros neutros que tem articulos , ſe ſoe muitas vezes perder o articulo com eſta differença que com o articulo ſignificão acto, & ſem elle, potencia, ou ſciencia, ou inclinação & cuſtume vt, Ambaêcuâb, ſey actu algũa couſa.

Xembaêcuâb, ſou entendido.
Ambaêpotâr, quero actu aliquid,
Xembaêpotâr, ſou querençoſo.
Ambaê moacî, doome de algũa couſa actu.
xembaê moacî, ſou dorido.
Anheêng, falo.
Xenheêng, ſey, ou poſſo falar.
Aitâb, nado actu.